Trong hệ thống pháp luật hình sự Việt Nam, xóa án tích là một cơ chế quan trọng giúp người từng phạm tội có cơ hội làm lại từ đầu, tái hòa nhập cộng đồng và khôi phục đầy đủ các quyền công dân. Khi được xóa án tích, người từng bị kết án sẽ được coi như chưa từng có tiền án, giúp họ tránh những rào cản trong công việc, đời sống và các quan hệ pháp lý khác. Vậy xóa án tích là gì? Thời hạn xóa án tích được quy định ra sao? Thủ tục thực hiện như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp chi tiết những vấn đề này theo quy định pháp luật hiện hành.
1. Xóa án tích là gì?
Xóa án tích là một chế định nhân đạo trong pháp luật hình sự Việt Nam, nhằm giúp người đã bị kết án có cơ hội tái hòa nhập cộng đồng mà không bị ảnh hưởng bởi án tích trong quá khứ. Theo khoản 1 Điều 69 Bộ luật Hình sự năm 2015, người được xóa án tích được coi như chưa bị kết án.
Việc xóa án tích giúp người phạm tội sau khi chấp hành xong hình phạt tù và trải qua thời gian thử thách có thể tái hòa nhập cộng đồng với tâm thế tốt hơn, giảm đi mặc cảm vì hành vi phạm tội trước đây.
Như vậy, xóa án tích là việc công nhận về mặt pháp lý rằng người phạm tội đã chấp hành xong các hình phạt và đáp ứng các điều kiện nhất định, từ đó được coi như chưa từng bị kết án, tạo điều kiện cho họ hòa nhập lại với xã hội.
2. Thời hạn xóa án tích theo quy định hiện hành?
Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017), thời gian để được xóa án tích phụ thuộc vào loại tội phạm và mức hình phạt đã tuyên. Cụ thể:
2.1. Đương nhiên xóa án tích
Áp dụng cho người bị kết án không thuộc các tội quy định tại Chương XIII (Các tội xâm phạm an ninh quốc gia) và Chương XXVI (Các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh) của Bộ luật Hình sự. Sau khi chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung và các quyết định khác của bản án, nếu không phạm tội mới trong thời hạn nhất định, người bị kết án sẽ đương nhiên được xóa án tích. Thời hạn cụ thể như sau:
- 1 năm: Đối với người bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng được hưởng án treo.
- 2 năm: Đối với người bị phạt tù đến 5 năm.
- 3 năm: Đối với người bị phạt tù từ trên 5 năm đến 15 năm.
- 5 năm: Đối với người bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Thời hạn này được tính từ khi người bị kết án chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, và đã chấp hành xong hình phạt bổ sung cũng như các quyết định khác của bản án. Trong thời gian này, nếu người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới, thì sẽ đương nhiên được xóa án tích.
Để minh họa cho trường hợp đương nhiên xóa án tích, hãy xem xét ví dụ sau:
Ví dụ: Anh A bị Tòa án tuyên phạt 2 năm tù về tội trộm cắp tài sản. Ngoài hình phạt chính, anh A còn phải bồi thường cho bị hại số tiền 3 triệu đồng và chịu án phí hình sự sơ thẩm. Sau khi chấp hành xong hình phạt tù, anh A đã hoàn thành việc bồi thường và nộp án phí theo quyết định của bản án. Kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính và các nghĩa vụ bổ sung, nếu anh A không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn 2 năm, anh sẽ được đương nhiên xóa án tích theo quy định tại Điều 70 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Việc xóa án tích giúp anh A được coi như chưa từng bị kết án, tạo điều kiện thuận lợi cho anh trong quá trình tái hòa nhập cộng đồng và tham gia các hoạt động xã hội.
2.2. Xóa án tích theo quyết định của Tòa án
Áp dụng cho người bị kết án về các tội thuộc Chương XIII và Chương XXVI của Bộ luật Hình sự. Sau khi chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung và các quyết định khác của bản án, nếu không phạm tội mới trong thời hạn nhất định, người bị kết án có thể nộp đơn xin xóa án tích lên Tòa án. Thời hạn cụ thể như sau:
- 1 năm: Đối với người bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng được hưởng án treo.
- 3 năm: Đối với người bị phạt tù đến 5 năm.
- 5 năm: Đối với người bị phạt tù từ trên 5 năm đến 15 năm.
- 7 năm: Đối với người bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Thời hạn này được tính từ khi người bị kết án chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo, và đã chấp hành xong hình phạt bổ sung cũng như các quyết định khác của bản án. Trong thời gian này, nếu người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới, thì có thể nộp đơn xin xóa án tích lên Tòa án để được xem xét.
Để minh họa cho trường hợp xóa án tích theo quyết định của Tòa án, hãy xem xét ví dụ sau:
Ví dụ: Ông B bị Tòa án tuyên phạt 6 năm tù về tội “Gián điệp” theo quy định tại Chương XIII của Bộ luật Hình sự 2015. Sau khi chấp hành xong hình phạt tù, ông B đã hoàn thành các nghĩa vụ bổ sung như nộp án phí và bồi thường thiệt hại theo bản án. Kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính và các nghĩa vụ bổ sung, ông B không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn 5 năm. Trong thời gian này, ông B thể hiện thái độ chấp hành pháp luật tốt, tích cực tham gia lao động và các hoạt động xã hội tại địa phương.
Căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ chấp hành pháp luật và lao động của ông B, sau khi ông B nộp đơn đề nghị xóa án tích, Tòa án đã xem xét và ra quyết định xóa án tích cho ông. Điều này giúp ông B được coi như chưa từng bị kết án, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tái hòa nhập cộng đồng và tham gia các hoạt động xã hội.
2.3. Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt
Nếu người bị kết án có những tiến bộ rõ rệt và đã lập công, được cơ quan, tổ chức nơi công tác hoặc chính quyền địa phương nơi cư trú đề nghị, thì Tòa án có thể quyết định xóa án tích khi người đó đã chấp hành được ít nhất một phần ba thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 70 và khoản 2 Điều 71 của Bộ luật Hình sự.
Để minh họa cho trường hợp xóa án tích trong trường hợp đặc biệt, hãy xem xét ví dụ sau:
Ví dụ: Anh C bị Tòa án tuyên phạt 9 năm tù về tội “Cố ý gây thương tích”. Sau khi chấp hành xong hình phạt chính và các hình phạt bổ sung, anh C trở về địa phương sinh sống. Trong thời gian này, anh C thể hiện sự tiến bộ rõ rệt, tích cực tham gia các hoạt động xã hội và đã lập công cứu giúp một gia đình thoát khỏi hỏa hoạn. Nhận thấy những đóng góp tích cực của anh C, chính quyền địa phương đã đề nghị Tòa án xem xét xóa án tích cho anh. Mặc dù theo quy định, thời hạn để được xóa án tích cho mức án của anh C là 3 năm sau khi chấp hành xong hình phạt, nhưng nhờ những tiến bộ và thành tích đặc biệt, anh C đã được Tòa án quyết định xóa án tích khi mới chấp hành được 1/3 thời hạn này, tức là sau 1 năm.
Trường hợp này minh họa cho việc xóa án tích trong trường hợp đặc biệt, khi người bị kết án có những tiến bộ rõ rệt và lập công, được cơ quan, tổ chức nơi công tác hoặc chính quyền địa phương đề nghị, và đã chấp hành ít nhất một phần ba thời hạn theo quy định.
Lưu ý: Thời hạn xóa án tích được tính từ khi người bị kết án chấp hành xong hình phạt chính, hình phạt bổ sung và các quyết định khác của bản án. Trong thời gian này, nếu người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới, thì sẽ được xem xét xóa án tích theo quy định.
3. Thủ tục xóa án tích tại Sở tư pháp
Việc xóa án tích tại Sở Tư pháp áp dụng cho trường hợp đương nhiên xóa án tích, tức là khi người bị kết án đã đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định pháp luật và không cần có quyết định của Tòa án. Để thực hiện thủ tục này, bạn cần xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại Sở Tư pháp nơi bạn thường trú hoặc tạm trú.
Hồ sơ cần chuẩn bị:
- Tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp (theo mẫu quy định).
- Bản sao chứng minh nhân dân (CMND) hoặc căn cước công dân (CCCD).
- Giấy chứng nhận đã chấp hành xong hình phạt tù do trại giam cấp (nếu có).
- Giấy xác nhận đã hoàn thành các nghĩa vụ dân sự như bồi thường, án phí, tiền phạt do cơ quan thi hành án dân sự cấp.
- Giấy chứng nhận không phạm tội mới trong thời gian quy định, do công an cấp xã/phường nơi bạn thường trú cấp.
Quy trình thực hiện:
- Nộp hồ sơ: Đến Sở Tư pháp nơi bạn thường trú hoặc tạm trú để nộp hồ sơ xin cấp Phiếu lý lịch tư pháp.
- Nộp lệ phí: Đóng lệ phí cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo quy định.
- Nhận kết quả: Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, Sở Tư pháp sẽ cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho bạn. Trường hợp cần xác minh thêm, thời hạn có thể kéo dài nhưng không quá 15 ngày.
Lưu ý:
– Nếu bạn thuộc diện được miễn hoặc giảm lệ phí (như học sinh, sinh viên, người có công với cách mạng, thân nhân liệt sĩ), cần mang theo giấy tờ chứng minh để được hưởng chính sách ưu đãi.
– Trường hợp bạn không thể trực tiếp nộp hồ sơ, có thể ủy quyền cho người khác. Người được ủy quyền cần có giấy ủy quyền hợp lệ và giấy tờ tùy thân khi thực hiện thủ tục.
Việc xóa án tích giúp bạn được coi như chưa bị kết án, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình tái hòa nhập cộng đồng và tham gia các hoạt động xã hội.
Để hiểu rõ hơn về quy trình và thủ tục, bạn có thể tham khảo video hướng dẫn sau:
4. Dịch vụ xóa án tích tại Hà Nội
Dịch vụ xóa án tích tại Hà Nội – Hỗ trợ nhanh chóng, chính xác
Bạn đang cần làm thủ tục xóa án tích để có một lý lịch tư pháp trong sạch, thuận lợi trong công việc và cuộc sống? Dịch vụ xóa án tích tại Hà Nội sẽ giúp bạn hoàn tất hồ sơ nhanh chóng, chính xác, đảm bảo đúng quy trình pháp luật.
Chúng tôi hỗ trợ:
- Tư vấn điều kiện xóa án tích theo Bộ luật Hình sự 2015.
- Hướng dẫn chuẩn bị hồ sơ đầy đủ, tránh mất thời gian bổ sung.
- Nộp hồ sơ tại Sở Tư pháp Hà Nội và theo dõi tiến trình xử lý.
- Nhận kết quả trong thời gian ngắn, hỗ trợ giao tận nơi nếu cần.
Với đội ngũ chuyên gia pháp lý giàu kinh nghiệm, chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ chuyên nghiệp, giúp bạn xóa án tích dễ dàng, lấy lại danh dự và cơ hội trong công việc. Liên hệ ngay hotline: 1900.0164 để được tư vấn chi tiết!
Kết luận
Xóa án tích là một chế định mang tính nhân đạo của pháp luật hình sự, giúp những người đã chấp hành xong hình phạt có cơ hội làm lại cuộc đời. Việc nắm rõ thời hạn và thủ tục xóa án tích sẽ giúp bạn chủ động trong việc khôi phục quyền lợi cá nhân cũng như đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật. Nếu bạn đang có nhu cầu thực hiện thủ tục này, hãy chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và liên hệ với Sở Tư pháp hoặc các đơn vị pháp lý uy tín để được hỗ trợ một cách nhanh chóng và chính xác nhất.
Để lại một phản hồi